stendin, kaver, snimaj

Sve što radim tiče se prostora. Različiti projekti - pozorišne predstave, performansi, filmovi, muzički spotovi, korporativni događaji, teoretske studije, prostorne intervencije i instalacije, fotografija, dizajn izložbi, i dr., opremilo me je različitim znanjima i veštinama. Kao dizajner iskustava i profesionalka u industriji zabave, povezujem set dizajn i (kreativnu) produkciju. Potpredsednica sam “Scenatorie” - organizacije koja se bavi zvanično zaštićenim, a u realnosti napuštenim i zapuštenim objektima građenog nasleđa kroz produkciju umetnosti na lokacijama nasleđa i edukacijom o ovim poljima - kroz šetnje, publikacije, radionice i dr. Ovo je pokrenulo znatiželju za kombinovane fotmate - performanse sa video projekcijama, i VR i MR u sajt-specifik produkcijama. Posebno interesovanje i ekspertiza su mi u poljima produkcije velikih kulturnih događaja i saj-specifik prostornim intervnecijama u urbanim i lokacijama nasleđa, kao i u oblastima kao predstavljanje prostora i prostor kao kontekst predstavljanja, uzajamni uticaj ljudi, prostora i priča, povezujući prošlost i sadašnjost kroz kulturne aktivnosti, istorijske lokacije / aktivacije i interpretacije nasleđa, unapređenje i interpretaciju grada kroz umetnost u javnom / otvorenom prostor i slične; Uživam u radu rukama i istraživanju materijala, pronalaženju novih i neočekivanih upotreba za postojeće objekte. Radim kao nezavisni profesionalac, sarađujući sa velikim brojem saradnika na aktuelnim i budućim projektima

Ovaj tekst se bavi fenomenom grada i države kao filmske / snimajuće lokacije i uticaja te industrije na (realan) prostor. Inspirisan kontinuirano rastućom i sve prisutnijom pojavom poslednjih godina u istočnoevropskim zemljama - sa tendencijom širenja ka Mediteranu i Baltiku - da se takmiče ko će ponuditi bolje uslove za inostrane kompanije, ovaj tekst će se osvrnuti na tipične procese u korišćenju prostora kao snimajuće lokacije i posledice koje to nosi. Od pronalaženja lokacija, njihovog tretmana - od okupiranja do integracije lokalnog stanovništva, scenografskih intervencija u građenom i prirodnom okruženju sa ciljem njihovog pretvaranja u snimajuće lokacije, do ne/vraćanja iznajmljene lokacije u prvobitno stanje i drugih. Promene u kulturi konzumiranja sadržaja (netflix, HBO, bindž) posredno utiču na fizički i javni prostor. Povoda i razloga za ovaj trend je mnogo: na prvom mestu poreske olakšice, odnosno povraćaj poreza stranim filmskim kompanija i produkcijama koji ide i do 35-45%, zatim dobro obrazovan i utreniran kadar koji radi po manjim dnevnicama nego u zapadnoevropskim zemljama i SAD, nepostojanje sindikata, lokacije koje nisu (još) potrošene i lako se pretvore u epohu, zakonske regulacije koje idu u korist produkcijama, otvaranje novih studija koja se takmiče između sebe da privuku klijente popustima i nerealnim ponudama i drugi. Ključni problemi koji se na taj način stvaraju su: opsada gradova (Budimpešta je naročito opterećena, ali i Beograd zbog svoje već loše saobraćajne situacije), zatim nemogućnost angažovanja ljudi za domaće produkcije zbog opšteg povećanja cena, odnosno honorara, i uticaj na manje lokalne zajednice kod snimanja van centara. Negde su - kao reakciju na nove okolnosti - filmski centri kao nadležna tela potpuno prestala sa državnim finansiranjem filmova čime su efektivno sve filmske profesionalnce pretvorili u uslužne delatnike za strane produkcije, i napustili bilo kakvu kulturnu politiku kreiranja i održavanja domaće kinematografije. Među pozitivnim efektima mogu se ubrojati unapređenje i osavremenjivanje opreme, razvoj i rast scenografskih fundusa (koji prati i porast potražnje u industriji zabave i promene u korporativnoj kulturi), unapređenje tehnike i veću dostupnost tehnologija, dok se standardizacija snimajućih procesa može posmatrati i kao pozitivan i negativan trend. Donekle uporediva sa turizmom, ova industrija istovremeno populariše grad / državu / region rapravo, ali i razara ove prostore.